تثبیت قیمت دلار تا چه زمانی ادامه دارد؟/ لاهوتی: کالاها با نرخ ارز بازار آزاد که هیچ، بالاتر از آن به دست مصرف کننده می رسد

مریم فکری: آیا واقعیت در شرایط کنونی امکان تک نرخی کردن ارز وجود ندارد؟ رییس کل بانک مرکزی معتقد است که در شرایط فعلی و در شرایط تحریم به دلایل محدودیت ها، امکان تک نرخی کردن ارز وجود ندارد.

این اظهارنظر در حالی است که البته یک روز قبل، رییس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرده بود که نرخ ارز باید به تدریج تک نرخی شود. داود منظور گفته بود: نرخ ارز ترجیحی با افزایش 7 برابری از 4200 به 28500 تومان رسید و باید کم کم تک نرخی شود!

با این وجود، محمدرضا فرزین در نشست تحلیلی «تبیین و ارزیابی سیاست های پولی و ارزی» تاکید کرده؛ ایجاد انتظارات تورمی منفی از طریق کانال های غیررسمی و بازار قاچاق، موجب اثرگذاری بر نرخ ارز شده و التهاب آفرینی از طریق نرخ گذاری های غیررسمی نیز در این شرایط مزید بر علت شده است تا به همراه شوک ها و مخاطرات سیاسی، نرخ ارز بعضی اوقات دچار تلاطم شود.

رییس کل بانک مرکزی تصریح کرده؛ برای این که ما بتوانیم جریان ورود کالا و خدمت به کشور بدون خدشه ادامه یابد و نیازهای ضرور مردم تامین شود و بازار، هویت پیش بینی پذیر خود را حفظ کند، چاره ای جز اجرای سیاست تثبیت نداریم، بنابراین معتقدم امکان تک نرخی شدن ارز همزمان با اجرای سیاست های تثبیت وجود ندارد.

پیش بینی قیمت دلار 8 خرداد 1403 / بازار ارز به تله افتاد

پشت پرده تلاطم قیمت ارز اعلام شد/ فرزین: امکان تک نرخی کردن ارز وجود ندارد

واقعا شرایط تک نرخی کردن ارز وجود ندارد؟

در همین خصوص محمد لاهوتی، رییس کنفدراسیون صادرات ایران در گفت وگو با خبرگزاری وایکو می گوید: در کلیات، صحبت های ایشان درباره این که شرایط برای تک نرخی شدن ارز در حال حاضر امکان پذیر نیست، درست است، زیرا زمانی ارز می تواند تک نرخی باشد که عرضه و تقاضا یکسان یا براساس شرایط خارج از تحریم اتفاق بیفتد.

وی می افزاید: به این مفهوم که درآمدهای ارزی کشور تماما در اختیار سیاست گذار ارزی قرار گیرد و با تکلیف برنامه که موضوع نرخ مدیریت شده شناور است، بتواند بازار را تنظیم گری کند، ولی به هرحال امروز همه می دانیم که محدودیت ها در حوزه برگشت ارز برای دولت شاید مشکل تر از بخش های دیگر باشد.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران عنوان می کند: اما در مقابل این صحبت ایشان یک نکته وجود دارد و نرخ دستوری ارز است. این که براساس نرخ دستور کشور را اداره کنیم، از نظر من در بخش کالاهای اساسی می تواند پاسخ گو و قابل قبول باشد، ولی در بقیه بخش ها، افزایش تقاضای واردات باعث می شود که هم رانت ایجاد شود و هم این که تقاضا افزایش پیدا کند.

لاهوتی متذکر می شود: من معتقد هستم که در بخش کالاهای اساسی که با قوت و سفره مردم سروکار دارد، قطعا نرخ ارز ثابت بانک مرکزی می تواند تا حدودی کمک کند، ولی به بقیه کالاها به عقیده من نباید ارز ارزان تعلق بگیرد و حداقل کاری که بانک مرکزی می کند، این باید باشد که فاصله نرخ ارز آزاد و نرخ ارز مورد تایید خود را کاهش دهد و این شکافی که امروز بیش از حدود 25 درصد شده را به حداقل 5 درصد برساند.

رانتی که در اختیار گروهی خاص قرار می گیرد

رییس کنفدراسیون صادرات با اشاره به این نکته که کالاهایی که با نرخ نیمایی و ارز 28 هزار 500 تومانی وارد می شود، در بازار به قیمت نرخ ارز بازار آزاد به فروش می رود، می گوید: کالاهای اساسی که قوت مردم است و سفره مردم با آن درگیر است، مثل کالاهایی که بانک مرکزی ارز 28 هزار و 500 تومانی می دهد، شرایط متفاوتی دارند. البته من با پرداخت ارز 28 هزار و 500 تومان هم مخالف هستم، چون فکر می کنم که فاصله آن با نرخ ارز مورد تایید بانک مرکزی باز هم زیاد است.

لاهوتی می افزاید: این کالاها به دلیل این که با سفره مردم سروکار دارد و کالاهای اساسی لقب گرفته، اگر نرخ ارز ترجیحی دریافت کنند، اشکالی ندارد، ولی بقیه کالاها اگر قرار باشد نرخ ارز ارزان بگیرند، تجربه و تحقیقات میدانی ثابت می کند که این نرخ ارز به دست مصرف کننده نهایی نمی رسد و در نهایت ایجاد رانتی خواهد بود برای کسانی که دسترسی سریع به این منابع ارزان دارند.

وی تصریح می کند: بر این اساس، می بایست بانک مرکزی با کاهش فاصله ارز نیما و بازار آزاد، این فرصت انگیزشی را که در واردات کالا از طریق نیما اتفاق می افتد، مدیریت کند و فاصله نرخ را به هم نزدیک کند. حالا اگر قادر است نرخ بازار آزاد را پایین بیاورد که چه بهتر، ولی اگر قادر نیست نرخ بازار آزاد را پایین بیاورد، نرخ واقعی را بپذیرد و نرخ نیما را تعدیل کند و این شکاف و فاصله را کم کند.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران متذکر می شود: به این ترتیب هم انگیزه در واردات کاهش پیدا می کند و هم کالا به دست مصرف کننده با قیمت مناسب می رسد. با توجه به این که در حال حاضر تحقیقات نشان می دهد که کالاهایی که عرضه می شود، با نرخ ارز آزاد است، باز هم به نظر می رسد باید قیمت ها کاهشی شود، نه این که افزایشی شود.

لاهوتی عنوان می کند: نگرانی ای که بانک مرکزی دارد، این است که اگر نرخ ارز نیمایی را تغییر دهیم، کالاها افزایش قیمت خواهد داشت؛ در حالی که من معتقدم همین الان کالاها با نرخ ارز آزاد که هیچ، بالاتر از نرخ ارز آزاد به دست مصرف کنندگان می رسد.

وی یادآور می شود: اتفاقی که الان می افتد، این است که فقط انگیزه و عطش واردات ایجاد می شود؛ آن هم در شرایطی که کشور با محدودیت های ارزی به فرمایش خود بانک مرکزی مواجه است.

می توان نرخ ارز بازار آزاد را قبول نداشت؟

رییس کنفدراسیون صادرات ایران در پاسخ به این سوال که مقامات بانک مرکزی عنوان می کنند که نرخ ارز بازار آزاد قابل قبول نیست، آیا در شرایطی که نرخ کالاها براساس بازار آزاد تعیین می شود، می توان نرخ بازار آزاد را قبول نداشت؟ می گوید: نظر بانک مرکزی این است که ما تمام تقاضاهای رسمی را تامین می کنیم. به این معنا که ارزی که به واردات، تولید، مسافر، نهاده ها و دانشجو می دهیم، تامین می شود، پس این که نرخ ارز بازار آزاد ملاک ما باشد را قبول نداریم.

لاهوتی می افزاید: این در حالی است که واقعیت بازار، چیز دیگری است. آن میزان تقاضای ارز که نمی تواند از سیستم بانکی ارز دریافت کند و به سراغ بازار سوم می رود، عملا در سال های گذشته و دوران تصدی گری روسای دیگر بانک مرکزی هم نشان داده که تاثیر آن بر بازار 95 درصدی تامین شده توسط بانک مرکزی بیشتر است.

وی تصریح می کند: به این ترتیب، عملا نرخی که بانک مرکزی دارد با آن بیشترین تقاضا را جواب می دهد، سوار می شود روی نرخی که در یک اقلیتی در بازار اتفاق می افتد و مبنا براساس نرخ ارز آزاد است.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران متذکر می شود: به هرحال به هر میزانی که تقاضا وجود داشته باشد، آمادگی فروش نیز وجود دارد، بنابراین زمانی نرخ بازار آزاد را می شود گفت قبول نداریم یا تامین می کنیم که تمام خواسته ها را بشود با عددی که بانک مرکزی اعلام می کند، تامین شود.

لاهوتی تصریح می کند: قبول داریم که این میزان تقاضا در اقلیت است، اما متاسفانه تاثیر آن بر اکثریت تامین شده توسط بانک مرکزی به مراتب بیشتر است.

223225