درخواست اجرای حکم مهریه

درخواست اجرای حکم مهریه، فرآیندی قانونی است که به موجب آن زوجه پس از قطعی شدن حکم دادگاه مبنی بر مطالبه مهریه، برای وصول حقوق خود از طریق مراجع قضایی اقدام می کند. این مراحل شامل ثبت درخواست اجراییه، ابلاغ به زوج و سپس اقدامات اجرایی برای شناسایی و توقیف اموال وی می شود. این فرآیند اغلب پیچیدگی های خاص خود را دارد و نیازمند آگاهی دقیق از قوانین و رویه های قضایی است تا حقوق زوجه به درستی و به سرعت احقاق شود. در ادامه، جنبه های مختلف این موضوع به تفصیل بررسی خواهد شد.

مهریه، این سنت دیرینه و پشتوانه مالی زن در زندگی مشترک و پس از آن، همواره یکی از ارکان مهم عقد نکاح در فرهنگ ایرانی به شمار می رود. زمانی که پیوند زناشویی به هر دلیلی به جدایی می انجامد یا حتی در طول زندگی مشترک، حق مطالبه مهریه برای زن شکل می گیرد. اما داشتن حق، تنها نیمی از ماجراست؛ بخش دیگر و شاید دشوارتر، پیگیری و اجرای این حق است، به ویژه زمانی که پای حکم قطعی دادگاه در میان باشد. اجرای حکم مهریه پس از طی مراحل طولانی و پرفرازونشیب رسیدگی قضایی، خود مسیری مجزا و حساس است که با چالش ها و نکات حقوقی متعددی همراه می شود.

در این مسیر، زوجه که حکم قطعی مهریه را در دست دارد، به دنبال راهنمایی جامع و کاربردی است تا بتواند حقوق قانونی خود را از محکوم علیه (زوج) وصول کند. زوج نیز، که محکوم به پرداخت مهریه شده، نیاز به آگاهی از وظایف و مراحل قانونی پس از صدور حکم دارد. حتی وکلای تازه کار و دانشجویان حقوق نیز برای درک بهتر این فرآیند پیچیده، نیازمند اطلاعات دقیق و مستند هستند. این مقاله با رویکردی گام به گام و با زبانی شیوا، تمامی جزئیات مربوط به درخواست اجرای حکم مهریه، از لحظه درخواست صدور اجراییه تا وصول مهریه یا توقیف اموال را تشریح می کند. هدف ما این است که مخاطبان با خواندن این مطلب، با آرامش خاطر و دیدی روشن تر، مسیر حقوقی پیش روی خود را طی کنند.

پیش نیازهای حیاتی قبل از درخواست اجرای حکم مهریه

برای آغاز فرآیند درخواست اجرای حکم مهریه، برخی شرایط و پیش نیازهای اساسی باید فراهم باشد. عدم توجه به این نکات می تواند منجر به تأخیر یا حتی عدم امکان اجرای حکم شود. درک صحیح این پیش نیازها، گام اول در مسیری مطمئن به سوی احقاق حقوق است.

۱.۱. قطعیت حکم مهریه

یکی از مهم ترین پیش شرط ها برای آغاز مراحل اجرای حکم مهریه، قطعیت حکم است. منظور از حکم قطعی، حکمی است که دیگر قابل اعتراض یا تجدیدنظرخواهی نباشد و تمام مهلت های قانونی برای فرجام خواهی و واخواهی آن سپری شده باشد. حکم ممکن است از ابتدا قطعی صادر شده باشد (مثلاً در دعاوی کوچک) یا پس از طی مراحل تجدیدنظرخواهی و تأیید در دادگاه های بالاتر، به مرحله قطعیت برسد. تنها پس از قطعیت حکم است که می توان درخواست اجراییه مهریه را مطرح کرد.

تفاوت حکم قطعی با «قرار تأمین خواسته» نیز در همین نقطه مشخص می شود. قرار تأمین خواسته، حکمی موقتی است که پیش از صدور رأی قطعی و به منظور جلوگیری از نقل و انتقال اموال توسط زوج صادر می شود و به تنهایی به معنای امکان وصول مهریه نیست. این قرار فقط به زوجه اجازه می دهد اموال معینی از زوج را توقیف کند تا در صورت صدور حکم قطعی به نفع او، امکان وصول مهریه از آن اموال فراهم باشد. اما اجرای حکم مهریه بعد از صدور حکم قطعی، مستلزم طی کردن فرآیند جدیدی است که با درخواست صدور اجراییه آغاز می شود.

۱.۲. ابلاغ صحیح حکم به محکوم علیه

یکی دیگر از مراحل حیاتی قبل از درخواست اجرای حکم مهریه، ابلاغ صحیح و قانونی حکم قطعی به محکوم علیه (زوج) است. بدون ابلاغ رسمی، حکم برای زوج لازم الاجرا تلقی نمی شود و عملاً امکان درخواست اجراییه وجود ندارد. امروزه، ابلاغ اغلب از طریق سامانه ثنا و به صورت الکترونیکی صورت می گیرد. زوجه یا وکیل او باید از طریق سامانه ثنا، از صحت و انجام ابلاغ اطمینان حاصل کنند.

مسئولیت پیگیری ابلاغ حکم بر عهده محکوم له (زوجه) یا وکیل قانونی اوست. اگر به هر دلیلی ابلاغ به صورت صحیح انجام نشده باشد (مثلاً به دلیل تغییر آدرس زوج و عدم ثبت آن در سامانه ثنا)، ممکن است فرآیند اجراییه مهریه با مشکل مواجه شود. در چنین مواردی، نیاز به اقدامات قانونی برای ابلاغ مجدد یا ابلاغ از طریق روزنامه کثیرالانتشار (در صورت مجهول المکان بودن زوج) خواهد بود.

۱.۳. مرجع صالح برای درخواست اجرا

طبق ماده ۲ قانون اجرای احکام مدنی، «هیچ حکمی از احکام دادگستری به موقع اجرا گذاشته نمی شود مگر اینکه قطعی شده یا قرار اجرای موقت آن در مواردی که قانون تعیین می کند صادر شده باشد. اجرای احکام دادگاه ها نیز مطابق ماده ۲ همان قانون زمانی است که به محکوم علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده و محکوم له یا نماینده و یا قائم مقام قانونی او کتباً آن را از دادگاه تقاضا نماید.» این بدان معناست که مرجع صالح برای درخواست اجراییه مهریه، دادگاه صادرکننده رأی بدوی است. حتی اگر حکم در مراحل تجدیدنظر یا فرجام خواهی تأیید شده باشد، درخواست صدور اجراییه باید به همان شعبه ای ارائه شود که در ابتدا رأی را صادر کرده است. این اصل به منظور حفظ یکپارچگی پرونده و تسریع در امور اجرایی در نظر گرفته شده است.

مراحل گام به گام درخواست صدور اجرائیه مهریه

پس از اطمینان از قطعی بودن حکم و ابلاغ صحیح آن به زوج، نوبت به آغاز مراحل گام به گام درخواست اجراییه مهریه می رسد. این فرآیند، خود شامل چندین گام مشخص و پیوسته است که با دقت باید دنبال شوند.

۲.۱. تنظیم لایحه درخواست صدور اجرائیه

اولین گام عملی برای اجرای حکم مهریه در دادگاه خانواده، تنظیم لایحه درخواست صدور اجراییه است. این لایحه باید حاوی اطلاعات دقیق و کاملی باشد تا دادگاه بتواند به سرعت و بدون ابهام، دستور لازم را صادر کند. محتویات لایحه معمولاً شامل موارد زیر است:

• مشخصات کامل زوجه (محکوم له) و زوج (محکوم علیه) از جمله نام، نام خانوادگی، کد ملی و آدرس.
• شماره پرونده و شماره دادنامه قطعی مهریه.
• مبلغ دقیق مهریه که در حکم قطعی ذکر شده است.
• درخواست صریح و روشن برای صدور برگ اجراییه.

مدارک پیوستی ضروری برای این لایحه نیز اهمیت زیادی دارند. این مدارک عبارتند از:

• کپی مصدق و برابر اصل شده حکم قطعی مهریه.
• کپی برابر اصل شده شناسنامه و کارت ملی زوجه.
• در صورتی که زوجه از طریق وکیل اقدام می کند، وکالت نامه معتبر وکیل نیز باید ضمیمه لایحه شود.

تنظیم دقیق این لایحه و ارائه مدارک کامل، به تسریع روند کمک شایانی می کند. وکلای مجرب در این زمینه می توانند نمونه لایحه درخواست صدور اجراییه مهریه را متناسب با شرایط پرونده تنظیم کنند.

۲.۲. ثبت و ارائه لایحه به دادگاه

پس از تنظیم لایحه، گام بعدی ثبت و ارائه آن به دادگاه است. زوجه یا وکیل او باید لایحه را به دفتر شعبه ای که رأی بدوی را صادر کرده است، تسلیم کنند. این تسلیم می تواند به صورت حضوری یا از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام شود. پس از ثبت لایحه، معمولاً قاضی یا مدیر دفتر دادگاه، دستور لازم برای صدور اجراییه را صادر می کند. این دستور، به منزله آغاز رسمی فرآیند اجرای حکم مهریه است و از اهمیت بالایی برخوردار است.

۲.۳. صدور برگ اجرائیه توسط مدیر دفتر

با صدور دستور از سوی قاضی یا مدیر دفتر، نوبت به صدور برگ اجراییه توسط مدیر دفتر دادگاه می رسد. این برگ، سندی رسمی است که مفاد حکم قطعی مهریه را به محکوم علیه ابلاغ می کند و او را ملزم به اجرای حکم می نماید. برگ اجراییه حاوی اطلاعات کلیدی از جمله مشخصات طرفین، مبلغ مهریه و مهم تر از همه، مهلت ۱۰ روزه برای محکوم علیه است تا مفاد اجراییه را اجرا کند. این مهلت ۱۰ روزه، نقطه عطفی در اجرای حکم مهریه است که تکالیف جدیدی را برای زوج ایجاد می کند.

برگ اجراییه در چندین نسخه تکثیر و آماده سازی می شود تا پس از ابلاغ به محکوم علیه، یک نسخه به او تسلیم و نسخه دیگر برای پیگیری های بعدی در پرونده باقی بماند.

۲.۴. ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه

پس از صدور، برگ اجراییه باید به صورت قانونی به محکوم علیه ابلاغ شود. این ابلاغ نیز مانند ابلاغ حکم قطعی، معمولاً از طریق سامانه ثنا و به صورت الکترونیکی انجام می گیرد. اهمیت ابلاغ صحیح این است که مهلت ۱۰ روزه زوج برای اجرای حکم یا معرفی اموال، از تاریخ ابلاغ آغاز می شود. زوجه یا وکیل او باید پیگیر دریافت نسخه ابلاغ شده باشند تا از صحت و تاریخ دقیق ابلاغ اطمینان حاصل کنند. در صورت عدم امکان ابلاغ الکترونیکی، ابلاغ به صورت حضوری یا از طریق مأمور ابلاغ دادگستری انجام خواهد شد.

پیگیری اجرای حکم در واحد اجرای احکام

پس از صدور و ابلاغ اجراییه، پرونده وارد مرحله پیگیری اجرای حکم در واحد اجرای احکام دادگستری می شود. این بخش از فرآیند، قلب عملیات اجرایی برای وصول مهریه است و اقدامات متعددی را در بر می گیرد.

۳.۱. تشکیل پرونده اجرایی

با ابلاغ اجراییه به محکوم علیه و بازگشت نسخه ابلاغ شده به دادگاه، اجراییه و پرونده اصلی از شعبه صادرکننده رأی به واحد اجرای احکام دادگستری ارسال می شود. در واحد اجرا، پرونده اجرایی جدیدی برای درخواست اجرای حکم مهریه تشکیل می شود که تحت کلاسه اجرایی مشخصی پیگیری خواهد شد. در این مرحله، مدیر اجرا مسئول نظارت بر فرآیند اجرایی و مأمور اجرا نیز مسئول انجام عملیات فیزیکی توقیف اموال و سایر اقدامات اجرایی است. در مواردی که پیشتر قرار تأمین خواسته صادر و پرونده اجرایی برای آن تشکیل شده باشد، این دو پرونده در واحد اجرای احکام با یکدیگر ادغام شده و تحت یک کلاسه اجرایی واحد پیگیری می شوند، که این امر به انسجام و سرعت عمل کمک می کند.

۳.۲. تکالیف محکوم علیه پس از ابلاغ اجرائیه (مهلت ۱۰ روزه)

همانطور که پیشتر اشاره شد، محکوم علیه (زوج) پس از ابلاغ اجراییه، یک مهلت ۱۰ روزه دارد تا به یکی از روش های زیر عمل کند:

• پرداخت کامل مهریه: زوج می تواند در این مهلت، کل مبلغ مهریه را به حساب دادگستری واریز کند یا به صورت مستقیم به زوجه بپردازد.
• معرفی مال کافی جهت توقیف: اگر زوج قادر به پرداخت نقدی نیست، می تواند اموالی را معرفی کند که ارزش آن ها معادل یا بیشتر از مبلغ مهریه باشد تا واحد اجرای احکام نسبت به توقیف آن ها اقدام کند.
• ارائه درخواست اعسار و تقسیط: در صورتی که زوج خود را معسر از پرداخت یکجای مهریه بداند، می تواند در این مهلت ۱۰ روزه (یا حتی پس از آن)، دعوای اعسار از پرداخت مهریه را مطرح و درخواست تقسیط مهریه را ارائه دهد. این درخواست به صورت یک دادرسی جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد.
• تسلیم صورت جامع دارایی ها: طبق ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، زوج مکلف است ظرف همین مهلت ۱۰ روزه، صورت جامع کلیه اموال و دارایی های خود را به واحد اجرای احکام تسلیم کند. عدم تسلیم این صورت یا اظهار خلاف واقع در آن، می تواند عواقب حقوقی و کیفری برای زوج در پی داشته باشد.

برگ اجراییه سند رسمی است که محکوم علیه را ملزم به اجرای مفاد حکم قطعی مهریه در مهلت ۱۰ روزه می کند و عدم رعایت این مهلت، مسیر را برای اقدامات قهری از سوی دادگاه هموار می سازد.

۳.۳. اقدامات محکوم له در صورت عدم انجام تکالیف توسط زوج

اگر زوج در مهلت ۱۰ روزه اقدامات لازم را انجام ندهد یا به تعهدات خود عمل نکند، محکوم له (زوجه) حق دارد از واحد اجرای احکام درخواست اقدامات قهری برای وصول مهریه کند. این اقدامات شامل موارد متعددی می شود:

۳.۳.۱. درخواست توقیف اموال

یکی از اصلی ترین روش های اجرای حکم مهریه بعد از صدور حکم، توقیف اموال برای مهریه بعد از حکم است. زوجه می تواند از واحد اجرا درخواست کند تا اموال زوج شناسایی و توقیف شوند. انواع اموال قابل توقیف عبارتند از:

• اموال منقول: شامل حساب های بانکی، خودرو، اثاثیه منزل (به جز مستثنیات دین)، سهام شرکت ها و… .
• اموال غیرمنقول: شامل ملک، زمین، آپارتمان و… .
• حقوقی: مانند توقیف حقوق و مزایای دریافتی از محل کار، طلب زوج از اشخاص ثالث و… .

برای شناسایی این اموال، زوجه می تواند درخواست استعلام از مراجع مختلف را به واحد اجرا ارائه دهد. این مراجع شامل بانک مرکزی (برای حساب های بانکی)، اداره ثبت اسناد و املاک (برای املاک)، راهور (برای خودرو)، سازمان بورس (برای سهام) و سازمان امور مالیاتی (برای اطلاعات شغلی و دارایی ها) می شوند. پس از شناسایی اموال، واحد اجرا نسبت به توقیف اموال اقدام و سپس از طریق مزایده، مهریه زوجه را از محل فروش این اموال تأمین می کند.

۳.۳.۲. درخواست ممنوع الخروجی

در صورتی که زوج از پرداخت مهریه خودداری کند یا مالی برای توقیف معرفی ننماید، زوجه می تواند درخواست ممنوع الخروجی زوج را مطرح کند. شرایط و مراحل آن به این صورت است که اگر مبلغ مهریه بیش از حد نصاب مشخصی باشد (که در حال حاضر ۱۱۰ سکه بهار آزادی است) و زوج نیز مالی برای پرداخت معرفی نکند، قاضی اجرای احکام می تواند دستور ممنوع الخروجی او را صادر کند. این اقدام فشار حقوقی مضاعفی بر زوج وارد می کند تا برای پرداخت مهریه چاره ای بیندیشد.

۳.۳.۳. درخواست جلب زوج (بازداشت)

یکی دیگر از ابزارهای فشار بر زوج برای اجرای حکم مهریه، درخواست جلب (بازداشت) زوج است. این اقدام بر اساس ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی صورت می گیرد و شرایط خاص خود را دارد. اگر زوج به رغم ابلاغ اجراییه، از پرداخت مهریه امتناع کند و هیچ مالی برای پرداخت نداشته باشد یا اموال خود را مخفی کند و دعوای اعسار او نیز رد شود، زوجه می تواند تقاضای جلب او را از واحد اجرای احکام کند. به طور خاص، برای مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی، در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار، امکان جلب وجود دارد. جلب زوج یک اقدام قهری و سختگیرانه است که می تواند به تسریع روند پرداخت مهریه کمک کند.

نکات مهم و چالش های رایج در اجرای حکم مهریه

مسیر درخواست اجرای حکم مهریه همیشه هموار نیست و با چالش ها و نکات حقوقی متعددی همراه است که آگاهی از آن ها می تواند به زوجه در پیمودن این راه دشوار کمک کند.

۴.۱. مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه در مرحله اجرا

تفاوت اساسی بین مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، در مرحله اجرا به وضوح نمایان می شود. در مهریه عندالمطالبه، زوجه هر زمان که بخواهد می تواند مهریه خود را مطالبه کند و زوج مکلف به پرداخت آن است، مگر اینکه اعسار خود را ثابت کند. در این نوع مهریه، بار اثبات عدم توانایی مالی بر دوش زوج است.

اما در مهریه عندالاستطاعه، مطالبه مهریه منوط به اثبات استطاعت مالی زوج توسط زوجه است. یعنی زوجه باید ثابت کند که زوج توانایی مالی برای پرداخت مهریه را دارد. این امر می تواند فرآیند اجرای حکم مهریه را پیچیده تر و طولانی تر کند، زیرا زوجه باید با ارائه اسناد و مدارک، دارایی ها و توانایی مالی زوج را به دادگاه اثبات کند. این تفاوت مهم، نقش کلیدی در نحوه اجرای حکم مهریه ایفا می کند.

۴.۲. دعوای اعسار از پرداخت مهریه و تاثیر آن بر اجرای حکم

دعوای اعسار از پرداخت مهریه یکی از مهم ترین دفاعیات زوج در برابر درخواست اجرای حکم مهریه است. زوج می تواند با اثبات عدم توانایی مالی خود برای پرداخت یکجای مهریه، از دادگاه درخواست تقسیط کند. نحوه طرح دعوای اعسار به این صورت است که زوج باید با تنظیم دادخواست اعسار، لیست کامل دارایی ها و بدهی های خود را ارائه کرده و حداقل دو شاهد نیز برای تأیید ادعای اعسار خود معرفی کند.

پذیرش اعسار و تقسیط مهریه توسط دادگاه، منجر به توقف موقت عملیات اجرایی برای وصول یکجای مهریه می شود. در این صورت، زوج مکلف به پرداخت مهریه به صورت اقساطی خواهد بود و تا زمانی که اقساط را به موقع پرداخت کند، اقدامات قهری مانند جلب یا توقیف اموال (به جز اقساط معوقه) متوقف می شود. این موضوع تاثیر قابل توجهی بر مهلت اجرای حکم مهریه و نحوه وصول آن می گذارد.

۴.۳. فرار از دین و مجازات آن

فرار از دین مهریه یکی از چالش های جدی است که ممکن است زوجه در فرآیند درخواست اجرای حکم مهریه با آن مواجه شود. این اقدام زمانی رخ می دهد که زوج برای عدم پرداخت مهریه، اموال خود را به نام دیگران منتقل کرده یا آن ها را مخفی کند. مواجهه با اقدامات متقلبانه زوج نیازمند هوشیاری و اقدام حقوقی سریع از سوی زوجه است.

قانونگذار برای عواقب عدم معرفی اموال یا اظهار خلاف واقع در مورد دارایی ها، مجازات هایی در نظر گرفته است. طبق قانون، در صورتی که ثابت شود زوج به قصد فرار از پرداخت دین، اموال خود را منتقل کرده یا صورت دارایی های خود را به دروغ اعلام کرده است، مستوجب مسئولیت کیفری خواهد بود. این مجازات می تواند شامل حبس از شصت و یک روز تا شش ماه باشد. زوجه می تواند با طرح شکایت کیفری، نسبت به این موضوع اقدام کند تا از حقوق خود دفاع نماید.

۴.۴. اجرای مهریه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک

علاوه بر مسیر قضایی از طریق دادگاه، امکان اجرای مهریه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک نیز وجود دارد. این روش فقط برای مهریه در سند ازدواج قابل استفاده است، یعنی مهریه ای که در سند رسمی نکاح قید شده باشد و جنبه دین عادی نداشته باشد. در این روش، زوجه می تواند مستقیماً به دفترخانه ای که عقد ازدواج در آن به ثبت رسیده مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه ثبتی را نماید. سپس، پرونده به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک ارسال شده و اقدامات اجرایی برای وصول مهریه از طریق توقیف اموال زوج انجام می شود.

تفاوت های اصلی این روش با اجرای حکم مهریه در دادگاه خانواده عبارتند از: سرعت بالاتر در برخی موارد، عدم نیاز به اثبات استطاعت در مهریه عندالمطالبه و همچنین عدم امکان طرح دعوای اعسار در اداره ثبت (زوج برای اعسار باید به دادگاه مراجعه کند). زمان مناسب برای انتخاب هر روش بستگی به شرایط پرونده، وجود سند ازدواج، نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) و وضعیت مالی زوج دارد. وکیل اجرای مهریه می تواند با بررسی دقیق، بهترین مسیر را به زوجه پیشنهاد دهد.

انتخاب مسیر درست برای اجرای مهریه، چه از طریق دادگاه و چه از طریق ثبت، نیازمند شناخت دقیق از ویژگی ها و پیامدهای هر روش است تا زوجه بتواند با کمترین چالش و در سریع ترین زمان ممکن، به حق خود دست یابد.

سوالات متداول

مدت زمان معمول برای اجرای حکم مهریه چقدر است؟

مدت زمان اجرای حکم مهریه می تواند بسیار متغیر باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، همکاری یا عدم همکاری زوج، وجود یا عدم وجود اموال مشخص از زوج، تعداد دعاوی و حجم کاری واحد اجرای احکام، و همچنین طرح دعاوی متقابل مانند اعسار توسط زوج می شود. در حالت کلی، از زمان درخواست صدور اجراییه تا مرحله وصول کامل مهریه یا توقیف و مزایده اموال، ممکن است چندین ماه تا چندین سال به طول بینجامد. پیگیری مستمر وکیل یا خود زوجه در تسریع روند مؤثر است.

اگر زوج هیچ مالی نداشته باشد، آیا می توان مهریه را وصول کرد؟

اگر زوج هیچ مالی نداشته باشد که بتوان از طریق توقیف و فروش آن مهریه را وصول کرد و همچنین اعسار از پرداخت مهریه او در دادگاه پذیرفته شود، در این صورت دادگاه مهریه را تقسیط می کند. در چنین شرایطی، زوج مکلف به پرداخت مهریه به صورت اقساط خواهد بود (مثلاً هر چند ماه یک سکه). اگر زوج اقساط را پرداخت نکند، زوجه می تواند مجدداً درخواست جلب (بازداشت) زوج را تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی مطرح کند. البته، در هر زمان که زوج مالی به دست آورد، زوجه می تواند با معرفی آن، توقیف اموال و وصول مهریه را از محل آن دارایی ها درخواست کند.

هزینه های مربوط به اجرای حکم مهریه چقدر است و چه کسی باید آن را بپردازد؟

هزینه های مربوط به اجرای حکم مهریه شامل هزینه های دادرسی برای درخواست صدور اجراییه، هزینه های کارشناسی برای ارزیابی اموال (در صورت توقیف)، و حق الاجرا (که معمولاً نیم عشر یا ۵ درصد مبلغ محکوم به است) می شود. در ابتدا، این هزینه ها توسط زوجه (محکوم له) پرداخت می شود. اما طبق قانون، محکوم علیه (زوج) مکلف به پرداخت این هزینه ها نیز هست و در نهایت، تمامی این مبالغ به عنوان بخشی از محکوم به (مهریه) از زوج دریافت و به زوجه بازگردانده می شود. این موضوع در حکم قطعی دادگاه یا در عملیات اجرایی مشخص می گردد.

آیا برای درخواست اجرای حکم مهریه حتماً به وکیل نیاز است؟

خیر، برای درخواست اجرای حکم مهریه، حتماً به وکیل نیاز نیست و زوجه می تواند شخصاً مراحل را پیگیری کند. اما با توجه به پیچیدگی های فرآیندهای حقوقی، قوانین و آیین نامه اجرای احکام مدنی مهریه، و همچنین لزوم آگاهی از جزئیات فنی و حقوقی (مانند نحوه تنظیم لایحه درخواست صدور اجراییه مهریه، شناسایی اموال، یا مواجهه با دعوای اعسار)، دریافت مشاوره از یک وکیل متخصص و با تجربه در امور خانواده می تواند بسیار مفید باشد. وکیل می تواند ضمن راهنمایی صحیح، از تضییع حقوق زوجه جلوگیری کرده و روند اجرای حکم را تسریع بخشد.

تفاوت درخواست اجرای حکم مهریه و قرار تامین خواسته چیست؟

درخواست اجرای حکم مهریه، فرآیندی است که پس از صدور حکم قطعی مهریه و برای وصول آن انجام می شود. در این مرحله، دادگاه به زوج مهلت ۱۰ روزه می دهد تا مهریه را بپردازد یا اموالی معرفی کند. هدف آن، وصول نهایی مهریه است. اما قرار تأمین خواسته، یک اقدام موقت و پیش از صدور حکم قطعی است که به منظور حفظ حقوق زوجه و جلوگیری از نقل و انتقال اموال توسط زوج صادر می شود. با صدور قرار تأمین خواسته، زوجه می تواند اموال زوج را توقیف کند، اما هنوز حق وصول مهریه را ندارد و این توقیف فقط به عنوان یک پشتوانه برای آینده عمل می کند تا در صورت صدور حکم نهایی به نفع زوجه، اموال برای اجرای آن موجود باشند. به عبارت دیگر، تأمین خواسته برای حفظ مال است و اجرای حکم برای وصول آن.

نتیجه گیری

مسیر درخواست اجرای حکم مهریه، مسیری پرچالش اما کاملاً قانونی است که زوجه برای احقاق حقوق خود پس از صدور حکم قطعی مهریه، آن را طی می کند. از تنظیم دقیق لایحه درخواست اجراییه و پیگیری ابلاغ آن به زوج، تا مراحل پیچیده شناسایی و توقیف اموال در واحد اجرای احکام، هر گامی نیازمند آگاهی، صبر و پیگیری مستمر است. آگاهی از تفاوت های مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، چگونگی مواجهه با دعوای اعسار و حتی عواقب فرار از دین، به زوجه این امکان را می دهد که با دیدی بازتر و عزمی راسخ تر، از حقوق خود دفاع کند.

در نهایت، موفقیت در اجرای حکم مهریه بیش از هر چیز به آگاهی از حقوق قانونی، پیگیری فعال و در برخی موارد، بهره مندی از مشاوره و همراهی وکلای متخصص وابسته است. هر زن شایسته است که با شناخت کامل از این فرآیندها، مسیر حقوقی خود را با آگاهی و اطمینان خاطر طی کند و در نهایت به حقوق مسلم خویش دست یابد.

پیشنهاد می شود برای اطمینان از صحت و سرعت فرآیند اجرای حکم مهریه و جلوگیری از هرگونه اشتباه حقوقی که می تواند منجر به طولانی شدن یا از بین رفتن حقوق شما شود، حتماً از مشاوره تخصصی با وکلای مجرب در زمینه حقوق خانواده بهره مند شوید. مسیر حقوقی خود را آگاهانه و مطمئن پیش ببرید.