ضرورت فعالیت دانشگاهیان در حوزه هوش مصنوعی/ مهمترین معضلات کنونی جهانی چیست؟

استاد دانشگاه تربیت مدرس خبر داد؛

استاد دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر اهمیت ترسیم راهبرد آینده نگاری برای هوش مصنوعی در بخش های مختلف ارکان هوش مصنوعی را برشمرد و گفت: حکومت، آموزش و پژوهش، سرمایه گذاری و ملزومات سخت افزاری از جمله ارکان هوش مصنوعی است.

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری وایکو، احمد شرافت، استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه تربیت مدرس امروز (دوشنبه) در نهمین همایش گرامی داشت روز جهانی آینده در محل فرهنگستان علوم موضوع آینده نگاری را علمی باسابقه 50 ساله دانست و گفت: نگاه اتاق فکر فرهنگستان علوم در زمینه هوش مصنوعی نسبت به هوش مصنوعی این است که آن را راهگشا و توانمندساز می دانیم.

وی با اشاره به هوش مصنوعی، اظهار کرد: این هوش ابزار فناورانه ای را به ما می دهد تا به فناوری های مورد نیاز در آینده تسلط پیدا کنیم. این فناوری ها با امکانات می توانند آینده را شکل دهند.

احمدرضا شرافت در ادامه به مسایل پیچیده موجود در جهان پرداخت و گفت: با مسایلی روبرو هستیم که ظاهر و ماهیت آنها مرتب تغییر می کند. آینده روشن نیست؛ اما می تواند امیدبخش باشد و می توان با هوش مصنوعی به عنوان ابزاری آن را امیدبخش دید.

وی افزود: راهکار هایی که به طور معمول استفاده می شوند راهکار هایی بدون انعطاف هستند که از ماهیت متغیر زمان غفلت کرده اند، برفرض های نادرست بودن و محدود بودن امکانات استوارند و از اهمیت تصمیم سازی های به موقع غافل هستند.

این استاد دانشکده مهندسی برق در ادامه مسایل امروز جامعه بشری را برشمرد و گفت: مسایلی مانند محیط زیست آلوده، سالمندی بشر، ترافیک و حمل و نقل های دشوار در شهر های بزرگ، بیکاری، توسعه ناپایدار، گرانی بهداشت و درمان، تقلب و کلاهبرداری در فضای مجازی، فراوانی انتشار امواج الکترومغناطیسی، دروغگویی، مغزشویی و اخبار جعلی و خشکسالی و بحران بی آبی را می توان از مسایل امروز جامعه بشری نامید.

وی زمینه های استفاده از هوش مصنوعی را بیان کرد و ادامه داد: سیستم بانکی، سیستم حمل و نقل، خرید و فروش و بازرگانی، بازی های رایانه ای و… از زمینه های استفاده هوش مصنوعی است.

برنامه ملی در مورد ساماندهی و بالندگی هوش مصنوعی 

استاد دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه امروز ما برنامه ملی در مورد ساماندهی و بالندگی هوش مصنوعی نداریم، اظهار کرد: اما بسیاری کشور ها از 2017 و 2018 برنامه ملی دارند و بر مبنای آن حرکت می کنند.

شرافت با این مقدمه به اهمیت هوش مصنوعی در اقتصاد جهانی تا 2030 پرداخت و ادامه داد: هوش مصنوعی تا 2030 بیش از 15 تریلیون و 700 میلیارد دلار به اقتصاد جهانی اضافه می کند. در حالیکه رتبه ایران در شاخص پذیرش هوش مصنوعی دولت بر اساس آمار آکسفورد اینسایت در 2022 رتبه 75 و در 2023 رتبه 94 بوده که نزول 20 رتبه ای را نشان می دهد.

وی در ادامه به انواع هوش مصنوعی پرداخت و گفت: سیستم های بر مبنای قواعد و سیستم های یادگیری ماشینی انواع هوش مصنوعی است که سیستم های خُبره یا بر مبنای قواعد امروز دیگر به دلایلی کاربرد ندارد ولی سیستم های یادگیری ماشینی با توجه به وجود داده های انبوه و رایانه های پرسرعت و با امکان پردازش بالا و یادگیری الگوریتمی بیشتر استفاده می شوند. هوش مصنوعی امروز از این سه عامل به دست آمده است و سرعت روزآمد شدن آن بالاست.

5 میلیارد و 500 میلیون نفر از جمعیت جهان به شبکه اینترنت دسترسی دارند

این استاد دانشگاه با اشاره به طرح نظریه ها و فرضیه های هوش مصنوعی از دهه 50 میلادی گفت: هوش مصنوعی از دهه 50 آغاز شد؛ اما امروزه، از آنجایی که داده های زیادی داریم ابزار های آن به دست آمده و به نوعی شکوفا شده است، زیرا 50 درصد از داده های فضای مجازی در دو سال گذشته به دست آمده است.

شرافت با بیان اینکه امروز 5 میلیارد و 500 میلیون نفر از جمعیت جهان به شبکه اینترنت دسترسی دارند، تصریح کرد: 5 میلیارد نفر در یکی از شبکه های اجتماعی عضو هستند و هر انسانی در روز به طور متوسط 50 گیگا بایت داده درست می کند.

وی به سرمایه گذاری عمده روی هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: در 2017، بیش از 12 میلیارد و 300 میلیون دلار روی هوش مصنوعی سرمایه گذاری شده است (البته غیر از داده های چین) این رقم در 2018 حدود 19میلیارد دلار و در 2021 به 52 میلیارد و 200 میلیون دلار رسیده است که روند کاملا صعودی و سه برابر شدن آن را نشان می دهد.

98 درصد مقالات در هوش مصنوعی از محیط و افراد دانشگاهی نیست

این استاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به فعالیت تحقیقاتی شرکت های مختلف روی هوش مصنوعی گفت: امروز 98 درصد مقالات در هوش مصنوعی از محیط و افراد دانشگاهی نیست و بیشتر شرکت ها روی این موضوع سرمایه گذاری کرده اند؛ اما دانشگاه فناوری ماساچوست/MIT به عنوان یک دانشگاه سنتی که معمولا دانشکده و رشته های جدید اضافه نمی کند، با 1 میلیارد دلار در سال های اخیر دانشکده هوش مصنوعی ایجاد کرد.

وی در عین حال معایبی برای هوش مصنوعی بر شمرد و گفت: اعتیاد زیاد به گوشی تلفن همراه، شکل دهی به عقاید جامعه به شکل نادرست و … از جمله این موارد است.

شرافت با تاکید بر اهمیت ترسیم راهبرد آینده نگاری برای هوش مصنوعی در بخش های مختلف ارکان هوش مصنوعی را برشمرد و گفت: حکومت، آموزش و پژوهش، سرمایه گذاری و ملزومات سخت افزاری از جمله ارکان هوش مصنوعی است.

استاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به تهیه گزارشی در مورد هوش مصنوعی در ایران گفت: در زمینه نیروی انسانی، پژوهش و ایجاد علم وضعیت خوبی داریم ولی در مورد ثبت اختراع، ایجاد فناوری، زیرساخت های ارتباطی، محصولات شرکت های فناور و فضای کسب و کار و شتاب دهنده ها و قوانین و قواعد تسهیلگر باید بیشتر کار کنیم و خوب نیستیم.

وی تاکید کرد: در گزارشی که در حال تهیه است 129 اقدام لازم را برای پیشبرد هوش مصنوعی و تدوین برنامه ملی هوش مصنوعی با مشارکت همه ذی نفعان پیشنهاد داده ایم.