ناسا و ارسال سه موشک برای تماشای خورشیدگرفتگی از فضا

غزال زیاری: در روز هشتم آوریل (20 فروردین) ، بخش هایی از آمریکا، کانادا و مکزیک به دلیل قرارگیری ماه در مقابل خورشید و وقوع خورشیدگرفتگی کامل در تاریکی فرو خواهند رفت.

علاوه بر میلیون ها فرد مشتاقی که در آن زمان چشم به آسمان خواهند دوخت، مهندسان ناسا در ویرجینیا هم قصد دارند تا با پرتاب چند موشک به محل سایه ماه، از این چند دقیقه تاریکی نهایت بهره را ببرند.

پرتاب این موشک ها، یک هدف علمی مهم نیز دارند: کمک به دانشمندان برای درک چگونگی تاثیر افت ناگهانی نور خورشید بر پوشش هوای سیاره ما.

تاثیرات تاریک شدن یکباره هوا

تاریک شدن یکباره هوا برای چند دقیقه (به خاطر خورشید گرفتگی یا ماه گرفتگی) و انتقال ناگهانی از روز به شب، باعث کاهش شدید دما و حتی فریب خوردن حیوانات می شود که ناگهان فکر می کنند که شب شده و رفتارهای شبانه شان را آغاز می کنند. در این بین درک دانشمندان از تاثیر لحظات کوتاه تاریکی در مرز بین جو فوقانی و پایینی زمین به نام یونوسفر (در حدود 90 تا 500 کیلومتر بالاتر از سطح کره زمین)، کم و مختصر است.

در اینجا، تابش فرابنفش خورشید، به طور معمول الکترون ها را از اتم ها دور می کند و ذرات باردار الکتریکی فراوانی را ایجاد می کند که باعث پف کردن اتمسفر بالایی می شود. با غروب آفتاب، این بخش رقیق تر می شود؛ چرا که این یون ها با ترکیب شدن دوباره به اتم های خنثی تبدیل شده و با طلوع خورشید دوباره از بین می روند.

آرو برجاتیا، استاد مهندسی و فیزیک در دانشگاه هوانوردی Embry-Riddle در مقاله سال 2023 ناسا این باره توضیح داده :« اگر یونوسفر را به عنوان یک حوضچه با چند موج ملایم در نظر بگیرید، ماه گرفتگی در حکم یک قایق موتوری است که ناگهان آب را می شکافد. این بلافاصله در زیر و پشت خود موجی را ایجاد می کند و ناگهان سطح آب به صورت لحظه ای بالا می رود و دوباره به پایین برمی گردد.»

ارسال موشک در زمان خورشیدگرفتگی

حالا دانشمندان قصد دارند تا با ارسال سه موشک، قبل، در حین و بعد از خورشیدگرفتگی 8 آوریل، داده های کافی برای پیش بینی چنین اختلالاتی را جمع آوری کنند که مشخصا در ارتباطات رادیویی و ماهواره ای اختلال ایجاد می کنند.

برجاتیا و اعضای تیمش سه موشک را از تاسیسات پروازی ناسا در ویرجینیا به فضا پرتاب خواهند کرد. در آن زمان ماه 81.4 درصد از نور خورشید را مسدود خواهد کرد و اعضای این تیم امیدوارند که از کم نوری موقت در بخش هایی از زمین برای درک میزان گستردگی بیداری ایجاد شده توسط خورشیدگرفتگی بهره ببرند.

همین تیم مهندسی پیش از این هم در جریان خورشید گرفتگی جزیی “حلقه آتش” در ماه اکتبر، آزمایش مشابهی را انجام داده بودند. در آن زمان، 90% نور خورشید توسط ماه مسدود شده بود. نتایج به دست آمده از پرتاب موشک ها در آن زمان، نشان داد که افت موقت نور خورشید باعث اختلالاتی می شود که ممکن است بر ارتباطات رادیویی و ماهواره ای تاثیرگذار باشد و بر نیاز برای قابلیت عملکرد آنها تاکید کرد.

برجاتیا ادامه داد:« ما خیلی هیجان زده ایم که در جریان این خورشیدگرفتگی دوباره موشک هایمان را به فضا بفرستیم تا بینیم که آیا این آشفتگی ها از همان ارتفاع شروع می شوند و بزرگی و مقیاس آنها ثابت می مانند یا خیر.»

منبع: livescience