چرا سرماخوردگی‌تان شب‌ها بدتر می‌شود؟

واقعاً چرا شب‌ها که می‌خواهید بخوابید علائم سرماخوردگی بدتر می‌شوند؟ چند روز بعد که حالتان خوب شده و طبیعتاً دیگر باید بتوانید راحت بخوابید، سرفه‌ها اجازه نمی‌دهند! دقیقاً چه خبر است؟!

شب‌ها بدن سخت‌تر با ویروس‌ها می‌جنگد

بسیاری از پاتوژن‌ها می‌توانند باعث سرماخوردگی معمولی شوند: آدنوویروس‌ها، کروناویروس و از همه شایع‌تر رینوویروس‌ها. این‌ها تنها چند نمونه از ویروس‌های عامل سرما خوردگی‌اند. ویروس سین سیشیال و حتی عفونت‌های خفیف آنفلوانزا و کووید هم می‌توانند احساسی شبیه سرماخوردگی به شما بدهند. وقتی به یکی از این ویروس‌ها دچار می‌شوید، بدنتان یک واکنش ایمنی نشان می‌دهد تا با عامل بیماری بجنگد. طی این واکنش، التهابی در سراسر بدن ایجاد می‌شود که به شما احساس ناخوشی می‌دهد.

افت‌وخیز علائم شما و اینکه طی روز و شب چگونه خود را نشان می‌دهند تا حدود زیادی تحت‌تأثیر ریتم شبانه‌روزی بدن شماست که ترکیبی از تغییرات فیزیولوژیکی، ذهنی و رفتاری طی بیست و چهار ساعت شبانه‌روز را شامل می‌شود. در ساعات روز، انرژی شما صرف کار‌هایی مثل مراقبت از بچه‌ها و رسیدگی به امور خانه و خانواده، ورزش و خرید و… می‌شود؛ اما در شب، وقتی کار‌های شما تمام شده، بدنتان می‌تواند انرژی بیشتری صرف قدرت‌دهی به سیستم ایمنی‌تان کند.

توضیح دقیق‌تر اینکه سطح کورتیزول یا همان هورمون استرس طی روز بیشتر است و بالاتر بودن کورتیزول جلوی فعالیت زیاد سیستم ایمنی را می‌گیرد؛ بنابراین وقتی کورتیزول در شب افت می‌کند، سیستم ایمنی فعال‌تر می‌شود و در نتیجه التهاب بیشتر خواهد شد. هر چند این فرایند برای بهبودی کاملاً نرمال و لازم است؛ اما باعث بدتر شدن علائم سرماخوردگی می‌شود.

شب‌ها دراز می‌کشید و شرایط بدتر می‌شود

دلیل دیگری که شب‌ها بیشتر سرفه می‌کنید و بینی‌تان بیشتر می‌گیرد این است که دراز می‌کشید. وقتی صاف می‌نشینید یا راه می‌روید، جاذبه زمین نقش پررنگ‌تری دارد و ترشحات تنفسی‌تان را پایین می‌کشد و به همین دلیل طی روز مرتباً به دستمال‌کاغذی نیاز دارید. اما وقتی دراز می‌کشید تمام این موکوس‌ها در سرتان جمع می‌شوند و سرفه و گرفتگی بینی و ترشحات پشت بینی را بیشتر می‌کنند. در واقع نیروی جاذبه‌ای که طی روز به شما کمک می‌کرد از شر ترشحات و موکوس‌ها راحت‌تر خلاص شوید، شب‌ها دیگر کمک چندانی به شما نمی‌کند.

وقتی چراغ‌ها خاموش می‌شوند شما می‌مانید و سرماخوردگی‌تان

طی روز چیز‌های خیلی زیادی هست که حواس شما را پرت کند و به‌احتمال زیاد کمتر در مورد سرماخوردگی‌تان فکر می‌کنید و سرگرم کار‌هایی هستید که باید انجام دهید. حتی اگر حالتان بد هم باشد طی روز چیز‌های زیادی دارید که خودتان را با آن‌ها سرگرم کنید حتی اگر در رختخوابتان دراز کشیده و در حال استراحت باشید. اما وقتی شب دراز می‌کشید و همه‌جا تاریک است و قرار است بخوابید، فقط شما هستید و علائم سرماخوردگی‌تان که حالا بیشتر خودنمایی می‌کنند؛ بنابراین عجیب نیست که سردرد و گلودرد و… برایتان غیرقابل‌تحمل‌تر شود.

چه کنیم تا شب‌ها علائم سرماخوردگی قابل‌تحمل‌تر شوند؟. هم به هیدراته (سیراب) بودن بدنتان اهمیت بدهید و هم رطوبت هوای اتاقتان. قبل از اینکه به رختخواب بروید آب بنوشید. طی شب بدنتان ممکن است دهیدراته شود و، چون در خواب هستید نمی‌توانید آب بنوشید. اگر هم نگران بیدارشدن به‌خاطر رفتن به دستشویی هستید، سعی کنید طی روز به‌اندازه کافی آب بنوشید و قبل از خواب تنها به نصف لیوان آب بسنده کنید. اگر بدنتان دهیدراته باشد موکوس و ترشحات تنفسی‌تان غلیظ می‌شود و راه بینی و سینوس‌هایتان را می‌بندد. پس بدنتان را همیشه هیدراته نگه دارید تا ترشحات رقیق و آبکی شوند و راحت‌تر بتوانید با سرفه آن‌ها را از حلق و بینی‌تان پاک‌سازی کنید.. همچنین گذاشتن یک دستگاه بخور سرد می‌تواند کمک زیادی به مرطوب نگه‌داشتن هوای اتاق و تنفس شما بکند، خصوصاً اگر گرفتگی سیستم تنفسی فوقانی دارید. با مرطوب بودن هوایی که نفس می‌کشید، موکوس‌ها شُل می‌شوند و ضمناً گلویتان هم نرم خواهد شد.

سطح کورتیزول یا همان هورمون استرس طی روز بیشتر است و بالاتر بودن کورتیزول جلوی فعالیت زیاد سیستم ایمنی را می‌گیرد؛ بنابراین وقتی کورتیزول در شب افت می‌کند، سیستم ایمنی فعال‌تر می‌شود و در نتیجه التهاب بیشتر خواهد شد. هر چند این فرایند برای بهبودی کاملاً نرمال و لازم است؛ اما باعث بدتر شدن علائم سرماخوردگی می‌شود. برای شام یک غذای گرم و فلفلی بخورید (یک کاسه سوپ یا آش عالی است!). غذا‌های تند خصوصاً غذایی که حاوی کپسایسین است می‌تواند التهاب سینوس‌ها را کاهش داده و کمکتان کند راحت‌تر نفس بکشید.

البته اگر جزو افرادی هستید که غذای تند گوارشتان را اذیت می‌کند پس این راهکار مناسب شما نیست، چون سوزش معده و ریفلاکس خودش می‌تواند عاملی برای بشود.. بالاتر قراردادن سروگردن با چند بالش در شب می‌تواند به تخلیه سینوس‌ها کمک کند. همان‌طور که گفتیم، وقتی سرتان بالاست، جاذبه زمین کارش را انجام می‌دهد و ترشحات تنفسی جریان راحت‌تری به سمت پایین دارند.. اگر علائم سرماخوردگی آزارتان می‌دهند نمی‌گذارند شب‌ها بخوابید سری به داروخانه بزنید. دارو‌های بدون نسخه زیادی وجود دارند که می‌توانند تسکین‌دهنده باشند، مثل شربت‌های ضد سرفه، اسپری‌های بینی، ضد احتقان‌ها و دارو‌های کاهنده تب. می‌توانید از دکتر داروساز هم پیشنهاد بگیرید. به طور کل اگر حالتان بد است و این راهکار‌ها جواب نمی‌دهند به پزشک مراجعه کنید.

سرماخوردگی اصلاً شوخی نیست؛ اما حداقل می‌توانید راهکار‌هایی بلد باشید تا علائم آن را تحمل‌پذیر‌تر کنید.